ماده 1 ـ عبارات زیر دراین آیین‌نامه در معانی مشروح مربوط به کار می‌روند:
الف ـ قانون‌: قانون تأسیس و نحوه اداره کتابخانه‌های عمومی  مصوب 1382
ب ـ هیأت امنا: هیأت امنای کتابخانه‌های عمومی کشور.
ج ـ انجمن استان‌: انجمن کتابخانه‌های عمومی استان‌.
د- انجمن شهرستان‌: انجمن کتابخانه‌های عمومی شهرستان‌.
هـ - انجمن شهر: انجمن کتابخانه‌های عمومی شهر.

ماده 2 ـ کتابخانه‌های عمومی‌، نهادی فرهنگی است که با مجموعه‌ای منظم از منابع مکتوب و مضبوط دراشکال مختلف به منظور برآورده ساختن نیازهای اطلاعاتی‌، علمی‌، پژوهشی‌، آموزشی‌، تفریحی و غنی سازی‌اوقات فراغت عموم افراد جامعه قطع نظر از سن‌، نژاد، جنسیت‌، مذهب‌، ملیت‌، زبان یا موقعیت اجتماعی‌آنها، به ارایه خدمات کتابداری و اطلاع‌رسانی می‌پردازد.

ماده 3 ـ کتابخانه‌های عمومی به عنوان یک نهاد عمومی غیردولتی دارای ارکان زیر است‌:
الف ـ هیأت امنا
ب ـ انجمن‌ها
ج ـ دبیرخانه‌ها

ماده 4 ـ جلسات عادی هیأت امنا هر سه ماه یک بار با دعوت رسمی دبیرکل هیأت امنا تشکیل می‌شود.

تبصره 1 ـ جلسات فوق‌العاده بنا به ضرورت و تشخیص رییس هیأت امنا یا به پیشنهاد دبیرکل یا سه نفراز اعضای هیأت امنا و تأیید رییس هیأت امنا و با دعوت دبیر کل برگزار می‌شود.

تبصره 2 ـ دعوتنامه باید با دستورجلسه مشخص و حداقل ده روز قبل از تاریخ برگزاری جلسه‌، برایاعضای هیأت امنا ارسال شود مگر آنکه دستور و وقت جلسه بعدی در همان جلسه توسط اعضای حاضرتعیین شود یا فوریت آن را رییس هیأت امنا تشخیص و اعلام نماید.

تبصره 3 ـ جلسات هیأت امنا با حضور حداقل هفت نفر از اعضا رسمیت می‌یابد و تصمیمات آن با پنجرأی موافق معتبر است‌. خلاصه و اهم مذاکرات و مصوبات جلسه‌، ثبت و صورتجلسات تهیه شده دردبیرخانه نگهداری می‌شود.

تبصره 4 ـ چنانچه هر یک از اعضای موضوع بندهای "د" و "و" ماده (2) قانون‌، در سه جلسه متوالی‌هیأت امنا بدون عذر موجه غیبت نماید، عضویت او سلب و جایگزین وی به ترتیب مقرر در قانون انتخاب‌خواهد شد. تشخیص عذر موجه با هیأت امنا است‌.
 

ماده 5 ـ هیأت امنا مجاز است در تدوین دستورالعمل‌های موردنیاز در زمینه‌های اداری و مالی موضوع‌بند "د" ماده (3) قانون‌، چگونگی واگذاری حق بهره‌برداری از فضا و مکان کتابخانه‌ها و چگونگی اخذ وام یااستفاده از تسهیلات بانکی را با رعایت قوانین و مقررات مربوط مشخص نماید.

ماده 6 - هیأت امنا می‌تواند نسبت به تقدیر مادی و معنوی از اشخاص حقیقی یا حقوقی که در زمینه‌تأمین‌، ساخت‌، تجهیز، توسعه‌، اداره کتابخانه‌های عمومی و ارایه خدمات کتابداری و اطلاع‌رسانی خدمات‌برجسته‌ای ارایه نموده‌اند، به‌ویژه شوراهای اسلامی شهر و شهردارانی که در حسن اجرای مواد (6) و (12)قانون و ماده (17) این آیین‌نامه‌، مساعدت خاص نموده‌اند، اقدام نماید.

ماده 7 ـ دبیر کل هیأت امنا مسؤولیت اداره کلیه امور دبیرخانه هیأت امنا و اجرای وظایف مندرج درقانون و این آیین‌نامه و مصوبات هیأت امنا و نمایندگی دبیرخانه هیأت امنا، دبیرخانه انجمن‌ها و کتابخانه‌هادر مقابل اشخاص حقیقی و حقوقی‌، دولتی و غیردولتی‌، داخلی و بین‌المللی‌، مراجع قضایی و حل اختلاف(اختصاصی یا عمومی‌)، حق طرح هرگونه دعوا یا دفاع یا تعقیب دعاوی مربوط با حق استفاده از وکلایدادگستری یا کارشناسان حقوقی شاغل در دبیرخانه یا کتابخانه‌ها را با حق توکیل به غیر دارد.

تبصره ـ دبیر کل می‌تواند برخی از اختیارات خود را به مسؤولیت خود و با رعایت قوانین و مقررات‌مربوط به هریک از کارکنان تفویض نماید.

ماده 8 ـ در شهرستانهایی که فاقد اداره فرهنگ و ارشاد اسلامی هستند، نماینده مدیر کل فرهنگ و ارشاداسلامی استان به عنوان عضو و دبیر انجمن شهرستان منصوب می‌شود.

ماده 9 ـ انجمن استان دارای وظایف و اختیارات زیر است که با هماهنگی دبیرخانه هیأت امنا نسبت به‌تحقق کامل آنها اقدام خواهد کرد:

الف ـ پیگیری و انجام مصوبات هیأت امنا و ارایه گزارشهای لازم در وقت مقرر به دبیرخانه هیأت امنا.

ب ـ تشکیل دبیرخانه انجمن استان طبق ضوابط مربوط‌، نظارت بر حسن اداره آن و همکاری با واحدهای‌استانی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی و سایر دستگاههای اجرایی مرتبط و دبیرخانه هیأت امنا.

ج ـ نظارت کامل بر حسن اجرای قانون‌، این آیین‌نامه و مصوبات هیأت امنا در حوزه استان‌.

د ـ برگزاری منظم جلسات ـ حداقل هر دو ماه یک بار ـ در سطح انجمن استان و نیز برگزاری جلسات‌هماهنگی با انجمن‌های شهرستانهای استان جهت تأمین نیازهای انجمنها و دبیرخانه‌های مربوط و حل وفصل مسائل و مشکلات آنها و ارسال گزارش به دبیرخانه هیأت امنا.

هـ ـ دریافت و بررسی گزارش عملکرد و صورتهای مالی و تراز سالانه و برنامه و بودجه پیشنهادی‌انجمن‌های شهرستانهای تحت پوشش حداکثر تا پایان فروردین‌ماه هر سال و ارایه جمع‌بندی حاصل به‌انضمام گزارش عملکرد خود به دبیرخانه هیأت امنا حداکثر تا پایان خردادماه هر سال‌.

وـ بررسی برنامه و بودجه پیشنهادی انجمن هر شهرستان با حضور اعضای آن انجمن و ارایه نتایج‌حاصل به دبیرخانه هیأت امنا برای تصویب توسط هیأت امنا. در صورت عدم حصول توافق‌، در مواردی که‌اختلاف نظر وجود دارد، انجمن استان باید ضمن امانتداری کامل نسبت به نظر انجمن شهرستان‌، نظر مستندو مستدل خود را همراه پیشنهادات اصلاحی‌، مکتوب نموده و به هیأت امنا ارائه نماید.

زـ به منظور رفع پاره‌ای محرومیت‌ها و توزیع عادلانه منابع‌، انجمن استان می‌تواند بخشی از درآمد مازادبر برنامه و بودجه سالانه انجمن شهرستان‌، شهر، بخش و روستا (در صورت تشکیل‌) را با رضایت آنها و درصورت انطباق با نظر هدیه دهنده‌، کمک کننده‌، وقفنامه و متولی وقف (در مواردی که درآمد ناشی از موقوفات‌باشد) در سایر نقاط استان منحصراً صرف هزینه‌های ساخت‌، تکمیل‌، توسعه و تجهیز کتابخانه‌ها نماید.

ح ـ اسناد و اوراق بهادار و تعهدآور در حدود اختیارات و وظایف محول شده با امضای ثابت رییس‌دبیرخانه انجمن استان به عنوان خزانه‌دار و امضای دبیر انجمن یا یکی از اعضای انجمن به انتخاب انجمن ومهر انجمن ذی‌ربط معتبر است‌.
ط ـ انجام سایر امور ارجاعی توسط دبیرخانه هیأت امنا با رعایت قوانین و مقررات مربوط‌.
 

ماده 10 ـ سال مالی انجمن‌ها از اول فروردین هر سال شروع و در آخر اسفند همان سال پایان می‌یابد.

ماده 11 ـ به منظور تحقق کامل مفاد ماده (12) قانون و تبصره آن‌، انجمن‌ها مکلف هستند براساس‌بررسی دقیق کارشناسی‌، اراضی‌، ابنیه و فضاهای مناسب برای کتابخانه‌های عمومی را شناسایی و طرح‌های‌پیشنهادی را پس از تصویب انجمن استان برابر ضوابط و استانداردهای مصوب هیأت امنا به مراجع مندرج‌در ماده و تبصره یادشده ابلاغ نمایند.

ماده 12 ـ جلسات انجمنها حداقل دو ماه یک بار تشکیل می‌شود و با حضور حداقل شش نفر از اعضارسمیت می‌یابد و تصمیمات متخذه با رأی موافق نصف به‌علاوه یک اعضای حاضر در جلسه دارای اعتبار ولازم‌الاجرا است‌.

ماده 13 ـ رییس دبیرخانه انجمن در صورتی که عضو انجمن نباشد، بدون داشتن حق رأی در جلساتانجمن شرکت می‌کند.

ماده 14 ـ انجمن شهر در برابر انجمن شهرستان و انجمن شهرستان در برابر انجمن استان در محدوده‌اختیارات قانونی‌، مسؤولیت دارند و باید پاسخگوی عملکرد حوزه فعالیت خود باشند.

ماده 15 ـ کلیه امور اجرایی و اداری کتابخانه‌های عمومی و انجمن‌ها در استان براساس دستورالعمل‌های‌مصوب هیأت امنا و از طریق رییس دبیرخانه انجمن استان که به وسیله دبیر کل منصوب می‌شود، انجام‌خواهد شد.

ماده 16 ـ اعتباراتی که برای تأمین منابع مالی کتابخانه‌های عمومی‌، همه‌ساله در بودجه وزارت فرهنگ وارشاد اسلامی به عنوان کمک منظور می‌شود، طبق مقررات و ضوابط خاص کتابخانه‌های عمومی جهتساخت‌، تکمیل و تجهیز، سازماندهی‌، توسعه منابع انسانی‌، مدیریت کتابخانه‌ها، هزینه‌های اداری حوزه‌ستادی و دبیرخانه انجمن‌ها به مصرف می‌رسد.

ماده 17 - در اجرای ماده (6) قانون‌، شهرداریها مکلفند حداکثر تا پایان وقت اداری روز پانزدهم هرماه‌، نیم درصد (0.5%) از کل درآمد ماه قبل خود را به صورت علی‌الحساب به حسابی که انجمن کتابخانه‌های‌عمومی شهر مربوط معرفی کرده است واریز نمایند و نسخه‌ای از رسید بانکی به همراه نسخه‌ای از آماردرآمدهای وصولی تهیه شده براساس صورت جامع درآمد و هزینه شهرداری که در مقاطع شش‌ماهه به تأییدشورای اسلامی شهر می‌رسد، به انجمن شهر تحویل دهند. تسویه حساب قطعی سالانه حداکثر ظرف یک ماه‌از تاریخ تصویب نهایی صورت جامع درآمدها توسط شورای اسلامی شهر، به عمل خواهد آمد.

تبصره ـ شهردار در حوزه مسؤولیت خود نسبت به اجرای این ماده و تأدیه کامل سهم کتابخانه‌ها مسؤول‌است‌.

ماده 18 ـ به منظور تحقق عدالت اجتماعی در قلمرو فعالیت کتابخانه‌های عمومی و عرضه عادلانهمحصولات و خدمات فرهنگی‌، هیأت امنا منابع مالی در اختیار را با اولویت نقاط محروم در برنامه‌ها وبودجه مصوب هزینه می‌کند.

ماده 19 ـ کلیه اموال منقول متعلق به وزارتخانه‌ها و مؤسسات دولتی که در اختیار کتابخانه‌های عمومی‌قرار دارند به نهاد کتابخانه‌های عمومی واگذار می‌شوند.

ماده 20 ـ حق استفاده از اموال غیرمنقول متعلق به وزارتخانه‌ها و مؤسسات دولتی که تا زمان تصویب‌این آیین‌نامه در اختیار کتابخانه‌های عمومی قرار گرفته است یا حسب نیاز کتابخانه‌ها به درخواست هیأت‌امنا و با موافقت بالاترین مقام اجرایی دستگاه ذی‌ربط قرار خواهد گرفت‌، تا زمان رفع نیاز و اعلام آن توسط‌هیأت امنا، به نهاد کتابخانه‌های عمومی واگذار می‌شود و مالکیت دولت بر این‌گونه اموال به قوت خود باقی‌است‌.

تبصره ـ پروژه‌های نیمه‌تمام کتابخانه‌های عمومی پس از تکمیل برای بهره‌برداری در اختیار نهادکتابخانه‌های عمومی قرار خواهند گرفت‌.